Τα τελευταία χρόνια, ένας από τους κύριους πυλώνες της Ανοικτής Επιστήμης (Open science), η Επιστήμη των Πολιτών (Citizen science, ΕτΠ) αποκτά όλο και μεγαλύτερο ερευνητικό ενδιαφέρον στον χώρο των βιβλιοθηκών. Η εγγύτητα των βιβλιοθηκών με το κοινό και οι δυνατότητες που παρέχουν οι βιβλιοθήκες σε πολλά επίπεδα, από τη φιλοξενία και διοργάνωση δράσεων έως τη διατήρηση των ερευνητικών δεδομένων, διαμορφώνουν μια πλατφόρμα ενεργούς συμμετοχής των πολιτών στην ερευνητική διαδικασία που καταλήγει σε μια βαθύτερη και πιο ουσιαστική κατανόηση της αξίας της επιστημονικής έρευνας.

Η παρούσα εργασία εστιάζει στον καίριο ρόλο των ακαδημαϊκών και δημόσιων βιβλιοθηκών στην προώθηση και υποστήριξη της ΕτΠ, ως κομβικά σημεία σύνδεσης της κοινωνίας με την επιστήμη. Βασίζεται τόσο σε ποιοτικά όσο και σε ποσοτικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2022, μέσω δύο διόδων: η πρώτη είναι ερωτηματολόγια προς βιβλιοθήκες, δημόσιες και ακαδημαϊκές, όπου ανιχνεύεται ο βαθμός γνώσης, κατανόησης και ετοιμότητας για θέματα ΕτΠ, και η δεύτερη είναι εργαστήρια ΕτΠ που διενεργήθηκαν από ακαδημαϊκές και δημόσιες βιβλιοθήκες.

Οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ "Citizen-enhanced open science in Southeastern Europe Higher Education knowledge hubs" (CEOs SE). Στόχος του CEOs SE είναι (α) η γνωριμία και η εξοικείωση των ερευνητών και πολιτών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπου και παρατηρείται έλλειψη συνεργιών, με την ΕτΠ, (β) η παρατήρηση των διαφορετικών πεδίων εφαρμογής της ΕτΠ και των σχετικών ιδιαιτεροτήτων των οκτώ χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, και (γ) η δημιουργία συνεργασιών μεταξύ ακαδημαϊκών και δημόσιων βιβλιοθηκών προκειμένου να λειτουργήσουν ως κόμβοι μεταφοράς τεχνογνωσίας και παροχής υπηρεσιών ΕτΠ.