Στο πλαίσιο της συγγραφής των εργασιών σας, θα έρθετε αντιμέτωποι/-ες με ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων.
Ενημέρωση για ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων από τη Βιβλιοθήκη
Η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Ιονίου Πανεπιστημίου, θέλοντας να συμβάλει στο έργο της ακαδημαϊκής κοινότητας ευαισθητοποιεί την μεταπτυχιακή κοινότητα για τα ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων και συγγραφής εργασιών μέσα από τα Σεμινάρια Διαχείρισης της Βιβλιογραφίας που υλοποιεί η Βιβλιοθήκη.
Ο παρακάτω οδηγός έχει σκοπό να συμβάλει στη διευκρίνιση των εννοιών και να δώσει μια πρώτη εικόνα διαχείρισης των ζητημάτων αυτών.
Πνευματική πατρότητα και πνευματική ιδιοκτησία
Η πνευματική πατρότητα (ηθικό δικαίωμα του δημιουργού) είναι η απόδοση ενός έργου ή μιας ιδέας στο δημιουργό τους και αυτό διασφαλίζεται με τη σωστή χρήση των βιβλιογραφικών αναφορών.
Η πνευματική ιδιοκτησία (περιουσιακό δικαίωμα) είναι το δικαίωμα οικονομικής εκμετάλλευσης του έργου από το δημιουργό του ή από όποιον έχει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Η αναπαραγωγή ενός έργου ή αποσπάσματα από αυτό μπορεί να γίνει είτε με την άδεια ή με την αμοιβή του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Μπορούμε να διακρίνουμε τις εξής διαφοροποιήσεις στον γενικό αυτό κανόνα:
• Ο Περιορισμός του περιουσιακού δικαιώματος, όπως αναφέρεται στο Δ’ κεφ. του Ν. 2121/1993, στα άρθρα 18 έως 28Γ.
Το αρ. 28Γ παρέχει τη γενική αρχή που πρέπει να χρησιμοποιείται στην ερμηνεία των Περιορισμών. Σύμφωνα με τη γενική αυτή ρήτρα οι περιορισμοί αυτοί:
(α) πρέπει να εφαρμόζονται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις,
(β) οι περιπτώσεις αυτές δεν πρέπει να αντίκεινται στην κανονική εκμετάλλευση του έργου ή άλλου προστατευόμενου αντικειμένου,
(γ) δεν πρέπει να θίγουν αδικαιολόγητα τα συμφέροντα του δικαιούχου.
Η γενική ρήτρα αυτή είναι γνωστή και ως κανόνας των τριών σταδίων.
Ο κατάλογος των περιορισμών που αναφέρονται στα άρθρα 18 έως 28Γ είναι εξαντλητικός. Εάν η πράξη την οποία τελώ δεν εντάσσεται σε κάποιον από αυτούς τους περιορισμούς, τότε θα πρέπει να ζητήσω την άδεια του δικαιούχου του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Έργα που ανήκουν στο δημόσιο τομέα.
Ως δημόσιος τομέας ορίζεται ο χώρος εκείνος ο οποίος βρίσκεται εκτός πνευματικής ιδιοκτησίας είτε πρωτογενώς, δηλαδή αφορά σε έργα που ήταν εξαρχής εκτός προστασίας (π.χ νομοθετικά, δικαστικά ή διοικητικά κείμενα, εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης, ειδήσεις, απλά γεγονότα), είτε αφορά σε έργα που εξέπεσαν της προστασίας επειδή πέρασε ο χρόνος προστασίας (π.χ. έργα λόγου μετά τα 70 χρόνια από το θάνατο του δημιουργού).
• Η δημοσίευση έργων με άδειες Creative Commons. Πρόκειται για άδειες διάθεσης του έργου από το δημιουργό, οι οποίες δεν περιορίζουν τη χρήση του έργου σε τίποτε άλλο παρά μόνο ως προς την αναφορά στο δημιουργό και, ενδεχομένως, στην περαιτέρω διάθεση του περιεχομένου με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις.
Οι οδηγίες που παρατίθενται εδώ είναι σύντομες και γενικές. Για τον λόγο αυτό δεν καλύπτουν όλες τις ιδιαίτερες περιπτώσεις και συνθήκες και απαιτείται προσοχή για την ασφαλή και νομότυπη χρήση πηγών. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας, είναι προτιμότερο να επιλεχθεί μια πιο συντηρητική πρακτική ή να προσφύγετε σε έμπειρη νομική συμβουλή.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Αναλυτικότερος οδηγός διατίθεται στο eClass μάθημα του GUNet Πνευματική Ιδιοκτησία και Ανοικτά Μαθήματα - Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι για τις ανάγκες του έργου «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα».
Σύντομο και απλό οδηγό για τις άδειες Creative Commons θα βρείτε εδώ.
Θεματικές Πύλες
Συχνές Ερωτήσεις
Ωράριο Λειτουργίας
Δελτία Έρευνας
Ρωτήστε μας
Kατάλογoς
HEAL-Link
